Mai từ lâu là biểu tượng mùa Tết của người Việt: sắc vàng ấm áp, hương nhẹ thanh khiết và ý nghĩa may mắn – tài lộc. Cùng với kỹ thuật lai tạo, ghép cành và nhập nội, “thế giới” mai ngày nay cực kỳ đa dạng, mỗi giống mang một vẻ đẹp, sắc độ và dáng cành khác nhau. Bài viết này tổng hợp 17 giống mai quý – được yêu thích nhất hiện nay, kèm đặc điểm nhận dạng, điều kiện sinh trưởng và gợi ý chăm sóc cơ bản, để bạn dễ dàng chọn cây hợp gu và hợp khí hậu nơi mình sống.
Mai Đỏ (Mai Mộc Qua): bừng sắc cát tường cho ngày đầu năm
Mai Đỏ nổi bật nhờ màu cánh đỏ thắm, ánh hồng khi ở râm mát và đậm rực dưới nắng. Hoa thường 5 cánh, nhụy giống mai vàng, hình cánh hơi giống đào nên đôi khi bị nhầm. Cây có tuổi thọ cao, thân gỗ, hợp khí hậu ôn đới – mát; tại Việt Nam nên trồng ở nơi thoáng, tránh nắng gắt kéo dài.
- Gợi ý chăm: ưa đất tơi thoát nước, bón phân hữu cơ hoai; ghép trên gốc khỏe để tăng thích nghi.
- Phong thủy: sắc đỏ tượng trưng may mắn – bình an, thích hợp chưng tiền sảnh hoặc phòng khách.
Mai Cúc Vạn Thọ: nhiều tầng cánh, vàng rực hút mắt
Giống mai này gây ấn tượng với 30–50 cánh/bông, gợn sóng và xếp lớp rất “điệu”. Nhụy nâu cam tạo điểm nhấn ấm áp. Cây rất hợp miền Nam, nhiệt độ thích hợp 26–35°C, nắng nhiều giúp bông dày và đều.
- Gợi ý chăm: tưới đủ ẩm, thoát nước tốt; siết nước – hãm đạm trước Tết để ra nụ đồng loạt.
- Trưng bày: hợp ban công, sân vườn, cửa nhà cần điểm nhấn vàng rực.
Mai vàng 5 cánh: biểu tượng truyền thống của mùa Xuân
Nhắc đến mai là nghĩ mai vàng 5 cánh – giống “quốc dân” vì dáng khỏe, thọ bền (100+ năm), gốc to, rễ nổi đẹp, tán sum suê. Cây dễ thích nghi nhiều giá thể, phát triển tốt 24–37°C, nhiệt thấp làm chậm nở nhưng không ảnh hưởng sức cây.
- Gợi ý chăm: phơi nắng sáng, bón hữu cơ + NPK cân đối; tuốt lá đúng kỳ giúp nở đúng Tết.
- Ứng dụng: từ chậu bonsai đến cây thế đều tôn được “thần” Tết Việt.
Mai Cam 24 cánh (Mai Cúc Cam): vàng nghệ trầm sang
Hoa mang sắc vàng nghệ dịu, 8–24 cánh, tán rộng, thân gỗ nhỏ nhưng thọ lâu. Lá xanh đậm, khi chưa nở dễ nhầm với các giống khác.
- Gợi ý chăm: nhiệt tối ưu 24–37°C; cây ghép cho hoa đều – giữ giống, hạn chế thoái hóa khi trồng hạt.
- Phong cách: hợp người thích sắc vàng trầm, tinh tế, không quá chói.
Mai Lá Ngọc Cành Vàng: quý hiếm – ánh vàng toàn thân
Giống khá hiếm, hoa 5–7 cánh; đặc biệt đài – nhị – lá non đều ánh vàng độc đáo. Khi chưa nở rất khó phân biệt, ra hoa mới thấy hết khác biệt.
- Gợi ý chăm: chọn cây ghép chuẩn giống; nắng nhẹ, đất thoát nước; tránh tưới úng làm xỉn sắc lá non.
- Sưu tầm: hợp người chơi thích sắc độ lạ – hiếm.
Mai Giảo Bạch Kim (Giảo cẩm thạch): lá “đá mây” – hoa vàng lâu tàn
Đột biến từ mai Giảo, lá có đốm trắng cẩm thạch, lá non hồng nhạt pha cẩm thạch rất nghệ. Hoa 8–12 cánh, bông to, lâu tàn.
- Gợi ý chăm: ưa nắng nhẹ – trung bình; bổ sung magie, vi lượng để giữ hoa bền, lá sáng.
- Thẩm mỹ: phối cực đẹp trong vườn kiểu Nhật/Địa Trung Hải.
Mai Huỳnh Tỷ: 24 cánh tầng lớp, nở thành chùm
Cây thân gỗ nhỏ, cao tối đa ~3m, khó trồng dạng nguyên thủy nên thường nhân bằng ghép. Hoa 24 cánh, xếp tầng rõ, nở theo chùm, cánh cứng – ít rụng khi vận chuyển.
- Gợi ý chăm: hợp 26–35°C, nắng nhiều; tỉa tán sau đợt hoa để kích búp mới.
- So sánh: rụng nụ thấp hơn nhiều giống nhiều cánh khác.
Cúc Mai 150 cánh (Mai 120–150 cánh): bông “layer” ấn tượng
Tên gọi gợi cánh nhiều, thực tế không phải bông nào cũng đúng 120–150 cánh. Hoa nở liên tục theo chùm, mỗi chùm có thể 50 bông.
- Gợi ý chăm: cánh mỏng – xếp nhiều tầng nên cần nắng vừa và thoáng gió; không nhân hạt do không kết hạt.
- Phong cách: cực “ăn ảnh” trong không gian sáng – thanh.
Mai Da Me: vỏ thân xù xì như quả me – dáng cổ trầm
Giống mới lạ với vỏ nứt mảng, xù xì như da quả me chạy dọc thân; hoa vàng 8–12 cánh. Thọ trăm năm, dễ tính, 24–37°C là dải nhiệt lý tưởng.
- Gợi ý chăm: tạo thế cổ – rừng mốc rất hợp; tránh để đọng nước trên mảng nứt gây nấm.
- Sưu tầm: phù hợp người mê dáng thân cổ điển.
Mai Đại Lộc: vàng tươi – nhiều búp – nở rộ
Nguồn gốc Cần Thơ, nhân giống ghép cành để giữ thuần. Hoa tròn, to, 24–56 cánh, nhụy vàng nghệ; nhiều nụ – nở rộ – rụng nụ thấp (điểm cộng so với nhiều giống nhiều cánh).
- Gợi ý chăm: nắng ấm, phân hữu cơ + kali giai đoạn nuôi nụ; siết nước hợp lý để hoa đồng đều.
- Chưng Tết: tạo cảm giác no đủ – may mắn.
Mai Quắn: cánh cong như lòng thuyền, viền phớt đỏ lạ mắt
Hiện phổ biến 5–8 cánh; cánh khít – bung to, viền phớt đỏ duyên dáng. Nhụy cái to, dài tạo cảm giác bông có chiều sâu.
- Gợi ý chăm: cần ánh sáng tốt để viền phớt hiện rõ; tránh thiếu nắng dễ nhạt màu.
- Gu chơi: dành cho ai thích chi tiết lạ trên cánh.
Ngọc Mai: vàng pha sữa – nhụy vàng đậm, nở to sang trọng
Hoa 12–18 cánh, vàng pha sữa, nhụy vàng đậm, bông nở bung to; dễ trồng – không kén đất. Tối ưu 26–34°C, lạnh kéo dài sẽ chậm hoa.
- Gợi ý chăm: nắng sáng, chiều râm nhẹ; bổ sung lân – kali trước Tết cho màu bông đẹp.
- Nhận diện: đọt non đỏ pha nâu, lá thon dài.
Mai Trắng (Bạch Mai): thanh khiết – dịu mát không gian
Cây thân gỗ nhỏ, thọ ~50 năm, cao 2–3m. Hoa trắng, nhụy vàng; lai tạo có bông đạt 12–24 cánh. Chủ yếu ghép cành để cây khỏe – nhiều nụ – ít sâu.
- Gợi ý chăm: hợp nhiệt đới, không kén đất; giữ độ ẩm ổn định, tránh đọng nước làm xỉn cánh.
- Phối cảnh: rất hợp nội thất tông lạnh – tối giản.
Mai Ngự Sử: trắng sữa viền vàng – hương nhẹ tinh tế
Hoa trắng sữa, viền vàng nhạt, nhụy vàng rực; đa phần 5 cánh, cá thể lai có thể 9 cánh. Búp thành chùm 5–20 nụ, thời gian từ nứt nụ đến nở ~10 ngày; bông bền 3–4 ngày.
- Gợi ý chăm: nhiệt 26–34°C, nắng vừa; cánh chắc – ít rụng nên vận chuyển an tâm.
- Gu trưng: phù hợp không gian thanh lịch, nhẹ hương.
Hồng Tuyết Mai (Mai trắng đọt hồng): đọt non hồng đỏ cực nổi
Giống dễ trồng – thọ dài, đọt non hồng đỏ chuyển dần xanh nhạt pha trắng rất bắt mắt. Hoa trắng tinh, nhụy vàng, chùm 3–5 bông, khoảng 12 cánh.
- Gợi ý chăm: hợp khí hậu nhiệt đới, không ra hoa ở xứ lạnh; nhân ghép hoặc gieo hạt (ghép cho ổn định hơn).
- Nhận diện: nhìn đọt hồng là “yêu từ cái nhìn đầu tiên”.
Thanh Mai (Mai trắng xanh): nhụy xanh lá – sắc lạ mát mắt
Là biến thể đột biến của mai trắng, cánh 5–12, trắng xanh nhạt, nhụy xanh lá mát mắt. Chủ yếu nhân bằng ghép để giữ tính trạng, vì gieo hạt dễ trở lại đặc tính gốc.
- Gợi ý chăm: nắng nhẹ, đất thoát nước; khoáng vi lượng giúp giữ sắc xanh của nhụy.
- Phong cách: phù hợp người thích bảng màu “cool tone”.
Mai Xanh Phúc Lộc Thọ: độc bản hai kiểu hoa trên một cây
Trên cùng một cây có hai loại hoa:
- Vàng nhạt 5 cánh, đuôi ửng đỏ – kết hạt được.
- Xanh lá 5 cánh – không kết hạt, giữ hoa lâu ~2 tuần.
- Gợi ý chăm: cây lùn dễ tạo dáng; muốn nở rộ đúng Tết, tuốt lá sớm hơn các giống khác 2–3 ngày.
- Sưu tầm: điểm “độc bản” khiến giống này rất được săn.
Mẹo chọn – chăm mai để nở đúng Tết, bông dày, màu đẹp
Trước khi xuống tiền, bạn nên định rõ khí hậu – vị trí trưng – gu màu để chọn giống hợp. Dưới đây là vài nguyên tắc ngắn gọn giúp cây khỏe – nụ chắc – nở chuẩn:
- Ánh sáng & nhiệt: đa số mai ưa nắng ấm 26–35°C; giống nhiều cánh nên nắng vừa – thoáng gió để cánh không “đổ”.
- Đất & nước: dùng giá thể thoát nước (đất thịt pha tro trấu, xơ dừa xử lý, perlite…); tưới ẩm vừa, tránh úng.
- Phân bón: đầu vụ sinh trưởng dùng hữu cơ hoai + NPK cân đối; trước Tết giảm đạm – tăng lân/kali để nuôi nụ – lên màu.
- Tuốt lá – xử lý nụ: tùy giống và vùng, tuốt lá trước Tết 10–20 ngày; quan sát nụ để điều chỉnh sớm – muộn.
- Phòng sâu bệnh: thông thoáng tán, tỉa sau đợt hoa; kiểm soát rệp sáp, nấm lá bằng biện pháp sinh học/thuốc phù hợp.
- Cây ghép ưu tiên: đa phần giống quý nên chọn cây ghép trên gốc khỏe để bền dáng – giữ đúng giống.
Kết lời: chọn giống hợp gu, chăm đúng – Tết nhà rực rỡ
Từ mai vàng 5 cánh truyền thống, Cúc Vạn Thọ rực tầng, Giảo Bạch Kim cẩm thạch, đến Mai Xanh Phúc Lộc Thọ độc bản, mỗi giống mai mang một sắc thái và cá tính. Hãy dựa vào khí hậu địa phương, vị trí trưng và gu thẩm mỹ để lựa chọn; đồng thời tuân thủ nguyên tắc ánh sáng – nước – phân – tỉa – tuốt lá. Làm đúng quy trình, bạn sẽ có một mùa hoa nở rộ – bền màu – thơm nhẹ, đem may mắn và sung túc vào nhà suốt cả mùa Tết.