Các tiến bộ nhanh chóng về công nghệ và thực tiễn đổi mới đã làm thay đổi bối cảnh kinh doanh. Các doanh nghiệp hiện đang hoạt động trong bối cảnh mà việc sử dụng dữ liệu và công nghệ rộng rãi để thúc đẩy hoạt động kinh doanh. Kiểm toán viên (KTV) ứng dụng công nghệ như là công cụ phân tích dữ liệu để nâng cao chất lượng kiểm toán và xử lý hiệu quả hơn với khối lượng lớn dữ liệu. Theo yêu cầu của chuẩn mực kiểm toán, KTV bắt buộc phải thiết kế các thủ tục kiểm toán đầy đủ và thích hợp để đánh giá xem liệu thông tin do đơn vị cung cấp được sử dụng trong phân tích dữ liệu có đủ tin cậy cho mục đích của KTV hay không, bao gồm cả việc xác định cỡ mẫu thích hợp và kiểm tra các tài liệu thích hợp.

Nhằm cung cấp cho hội viên, KTV, doanh nghiệp kiểm toán (DNKiT) và bạn đọc hiểu rõ hơn về sự liên kết giữa phân tích dữ liệu và kiểm toán báo cáo tài chính (BCTC) cũng như ứng dụng phân tích dữ liệu trong kiểm toán BCTC Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) giới thiệu bộ tài liệu: “Audit guidance statement 13 - Data Analytics in a Financial Statements Audit - Hướng dẫn kiểm toán số 13 - Phân tích dữ liệu trong kiểm toán báo cáo tài chính” do Viện Kế toán công chứng Singapore (ISCA) phối hợp với Cơ quan quản lý Kế toán và Doanh nghiệp Singapore (ACRA) biên soạn vào tháng 8 năm 2021 bằng tiếng Anh .

Bản hướng dẫn này cung cấp hướng dẫn cho KTV về:

1. Các loại phân tích dữ liệu và nguyên tắc chính của việc áp dụng phân tích dữ liệu trong kiểm toán BCTC, bao gồm: các xem xét trước khi sử dụng phân tích dữ liệu ở cấp độ DNKiT và hợp đồng kiểm toán; chuẩn bị dữ liệu để sử dụng cho việc phân tích dữ liệu (bao gồm thu thập dữ liệu, xem xét sự phù hợp và độ tin cậy của dữ liệu);
2. Sử dụng phân tích dữ liệu trong việc thực hiện các cuộc kiểm toán BCTC qua các giai đoạn của cuộc kiểm toán. Đây là nội dung trọng tâm của Bản hướng dẫn, trong đó hướng dẫn KTV năm bước cơ bản để sử dụng phân tích dữ liệu trong việc lập kế hoạch, thực hiện và đánh giá kết quả phân tích dữ liệu được sử dụng trong các khía cạnh khác nhau của cuộc kiểm toán (thông qua thủ tục đánh giá rủi ro, thủ tục phân tích cơ bản và/hoặc kiểm tra chi tiết).
3. Các ví dụ thực tế về cách thức phân tích dữ liệu có thể được sử dụng hiệu quả trong các giai đoạn khác nhau của cuộc kiểm toán theo chuẩn mực kiểm toán, cụ thể:

- Phụ lục A đưa ra các ví dụ về việc sử dụng phân tích dữ liệu trong thực hiện các thủ tục đánh giá rủi ro như sau:

• Ví dụ 1: Phân tích lợi nhuận gộp sử dụng phương pháp kết hợp (thống kê và phi thống kê);
• Ví dụ 2: Phân tích số dư tài khoản trên sổ kế toán tổng hợp bằng việc sử dụng phương pháp phi thống kê.

- Phụ lục B đưa ra các ví dụ về phân tích dữ liệu được sử dụng trong thử nghiệm cơ bản gồm

• Ví dụ 1: Thủ tục phân tích cơ bản - Tính toán lại doanh thu;
• Ví dụ 2: Kiểm tra chi tiết - Chi phí  lương;
• Ví dụ 3: Kiểm tra chi tiết – Đối chiếu 3 (ba) chiều việc mua sắm.

VACPA trân trọng giới thiệu đến quý bạn đọc tài liệu “Hướng dẫn kiểm toán số 13 - Phân tích dữ liệu trong kiểm toán báo cáo tài chính” do ISCA phối hợp ACRA biên soạn để hiểu rõ hơn phân tích dữ liệu trong kiểm toán BCTC. Quý bạn đọc vui lòng tải tài liệu tại đây. (Thời gian tới, VACPA sẽ cung cấp bản dịch tiếng Việt của tài liệu đến Quý vị khi được ISCA & ACRA cho phép dịch thuật và phát hành bản tiếng Việt).

Lưu ý: Tài liệu chỉ mang tính chất tham khảo; việc áp dụng các hướng dẫn này cần được đọc & tuân thủ các quy định có liên quan về chuẩn mực và quy định kiểm toán tại Việt Nam hiện hành. Đây không phải là hướng dẫn chính thức của VACPA dành cho các DNKiT tại Việt Nam.

VACPA trân trọng giới thiệu và kính mời Quý vị đón đọc.

Trích nguồn: VACPA